Tabliczka znamionowa silnika elektrycznego 3fazowego – opis. Co można z niej wyczytać?

Jak sprawdzić parametry silnika elektrycznego trójfazowego? Nie trzeba go uruchamiać ani podłączać żadnych specjalistycznych narzędzi – wystarczy rzut oka na tabliczkę znamionową, która znajduje się na każdym napędzie. Jak ona wygląda? Jak ją odczytywać? Co oznaczają poszczególne symbole? Na te i inne pytania z nią związane udzielamy odpowiedzi w poniższym artykule.

Miejscem, w którym przykręcana jest tabliczka znamionowa silnika elektrycznego, jest stojan, czyli zewnętrzna obudowa wykonana zwykle z żeliwa lub stali. Przeważnie wykonuje się ją z aluminium – to kawałek cienkiej blachy, na którą nanoszone są informacje. Zawiera ona kluczowe dane opisujące parametry zarówno mechaniczne, jak i elektryczne napędu. Poszukując silnika nowego czy używanego, warto zatem zwrócić uwagę na znajdujące się na niej dane. Tylko jak je rozszyfrować?

Oznaczenia na tabliczce znamionowej silnika elektrycznego – opis

Poniżej wyjaśniamy poszczególne oznaczenia pojawiające się na tablicy znamionowej.

1. Rodzaj silnika elektrycznego

W tym przypadku mamy do czynienia z napędem trójfazowym, o czym informuje obecność cyfry „3”. Zastosowanie numeru „1” oznacza zaś model jednofazowy.

2. Moc znamionowa

Określona w jednostkach moc znamionowa wskazuje na jej odpowiednią wartość, przy której urządzenie pracuje w sposób prawidłowy.

3. Poziom sprawności

Zgodnie z rozporządzeniem Komisji Wspólnot Europejskich nr 640/2009, silniki elektryczne podlegają klasyfikacji pod względem sprawności, a klient i użytkownik powinien mieć wiedzę dotyczącą jej poziomu. Skrót IE2 rozwija się jako podwyższoną sprawność – powyżej jest jeszcze tylko IE3.

4. Typ silnika elektrycznego

S to oznaczenie długości pakietu stojana, K wskazuje na mocowanie kołnierzowe, podczas gdy 80 to wielkość mechaniczna, podczas gdy IE to skrót producenta. 4 oznacza liczbę biegunów, a litera B wskazuje, że jest to drugi silnik w tej wielkości mechanicznej.

5. Klasa ochrony

Ten parametr definiuje klasę ochrony urządzenia. W naszym przykładzie mamy do czynienia z symbolem IP 55, co wskazuje na bardzo dobrą, choć nie stuprocentową pyłoszczelność, a także na odporność na niewielkie opady deszczu.

6. Znamionowa prędkość obrotowa

Wyrażona w liczbie obrotowych na minutę prędkość, z jaką obraca się wirnik.

7. Prąd znamionowy

Określa on wartość prądu elektrycznego, który przepływa przez silniki w trakcie standardowego działania.

8. Klasa izolacji

Na tabliczce znamionowej powinny znajdować się informacje dotyczące klasy izolacji zgodne z normą PN-EN 60034-1. Klasa F wskazuje na możliwość pracy w otoczeniu, w którym panuje temperatura maksymalna 40 °C, podczas gdy wzrost temperatury uzwojeń może osiągać nie więcej niż 105 °C.

9. Maksymalna temperatura pracy

Tu wprost mamy napisane, przy jakiej temperaturze możliwa jest praca urządzenia.

10. Normy, które spełnia silnik elektryczny

Na tabliczkach znamionowych producenci silników elektrycznych informują również, jakie normy spełnia dany model. W tym przypadku chodzi o normę PN-EN ISO 13934-1:2013-07.

11. Rodzaj pracy

Istnieje 9 rodzajów pracy, którą może wykonywać silnik elektryczny i informacje na ten temat znajdują się na tabliczce znamionowej. Oznacza się je literą S i cyfrą od 1 do 9 – w tym przypadku mamy do czynienia pracą ciągła, na co wskazuje oznaczenie S1. S2 to praca dorywcza, a S3 – cykliczna przerywana. To najczęściej spotykane typy pracy w napędach – rzadsze są modele od S4 do S9.

12. Współczynnik mocy (cosφ)

Symbol cosφ definiuje współczynnik mocy silnika elektrycznego, który określa relację pomiędzy mocą czynną a bierną. Moc czynna odpowiada za wykonywanie pracy przez urządzenie, podczas gdy bierna jest niezbędna do wygenerowania prądu o właściwościach wzbudzających bądź magnesujących.

13. Sprawność znamionowa

Za pomocą współczynnika sprawności znamionowej określa się, z jaką efektywność energia elektryczna jest zamieniana przez napęd na mechaniczną. W przykładzie mamy do czynienia ze sprawnością sięgającą ponad 80% – to standardowa wartość, jednak zdarzają się też modele, w których przekracza ona 90%.

14. Napięcie znamionowe

Ten element opisany na tabliczce znamionowej definiuje maksymalną wartość napięcia prądu elektrycznego, który może zostać podany urządzeniu. W naszym przykładzie widać dwie wartości napięcia znamionowego, które są uzależnione od częstotliwości zasilania.

15. Częstotliwość znamionowa

Częstotliwość i napięcie znamionowe to dwa powiązane ze sobą parametry, dlatego podaje się je wspólnie na tabliczce znamionowej silna elektrycznego. Napięcie prądu powinno być dostosowane do częstotliwości zasilania.

16. Numer silnika

Indywidualny, niepowtarzalny numer napędu.

17. Zabezpieczenie termiczne

Oznaczenie zabezpieczania termicznego PTC – cyfra „3” wskazuje, że zastosowano je po jednym na każdej fazie. Jeżeli ten mechanizm nie został użyty, na tabliczce znamionowej nie pojawia się informacja na ten temat.

18. Deklaracja CE

Deklaracja zgodności na tabliczce znamionowej potwierdza, że silnik elektryczny został skonstruowany zgodnie z wymaganiami obowiązującymi w Unii Europejskiej.

19. Data wykonania

Miesiąc i rok wykonania napędu.